Sudsko-psihološka vještačenja su pravi naučno-istraživački projekti, koji se odnose na detaljno proučavanje jednog ili više lica obično u svrhu određenih pravnih (sudskih) postupaka koji se vode pred nekom od institucija. Takve ekspertize odnosno evaluacije ličnosti su veoma iscrpljujuće za sve stranke u postupcima i gotovo da nikome nije drago da se podvrgne sudsko-psihološkom vještačenju pred pravosudnim ili drugim pravnim subjektima. Sudsko-psihološka vještačenja uglavnom naređuju sudovi i tužilaštva u državi, a mogu ih određivati i druge institucije (poput centara za socijalni rad npr.) ili pojedinci koji žele izvršiti psihodijagnostičku procjenu možda čak i prije nego se upuste u bilo kakav sudski postupak.

Treba istaknuti da se sudsko-psihološka vještačenja ne odnose samo na krivične postupke i ispitivanja počinilaca krivičnih djela, već i ispitivanja oštećenih strana u postupku, procjene sposobnosti za svjedočenje ili bilo kakve pravne radnje (npr. sposobnost da se bude ugovorna strana ili tzv. parnična sposobnost), a posebno vještaci sudske psihologije mogu doprinijeti u detekciji porodičnih problema pri građanskim parnicama u slučaju razvoda brakova ili utvrđivanja psiholoških aspekata oštećenog funkcionisanja, radnih kompetencija i drugih vještina i sposobnosti.

Oblasti sudsko-psiholoških vještačenja su:

• Psihološka procjena u parnicama koje se tiču starateljstva nad djecom;
• Evaluacija ličnih povreda (psihološki uslovljenih i psihološke prirode);
• Identifikovanje i tretiranje smanjenih edukativnih sposobnosti i vještina;
• Procjena građanske (parnične) sposobnosti;
• Provođenje evaluacija o zlostavljanju i zanemarivanju djece i lica sa psihičkim i/ili fizičkim teškoćama;
• Procjena komepetencija za praćenje sudskog postupka (u timu sa vještakom neuropsihijatrije);
• Procjena krivične odgovornosti (u timu s vještakom iz neuropsihijatrije);
• Procjena motiva i namjere za počinjenje krivičnog djela i smanjene kapacitiranosti (u timu s vještakom iz neuropsihijatrije);
• Psihološka procjena rizika od nasilja;
• Psihološka procjena djece-svjedoka i odraslih-svjedoka u sudskim postupcima;

U oblast forenzičke psihologije odnosno sudsko-psihološkog vještačenja posebno područje se odnosi na forenzičko-psihološku procjenu počinilaca krivičnih djela i njihovo tretiranje, kao i procjenu rizika za dalje činjenje krivičnih djela, a što je u vezi sa kompletnim državnim sistemom počevši od kriminala koji potiče iz podzemlja, preko policije koja hapsi počinioce krivičnih djela, predaje ih tužilaštvima, tužilaštva sudovima, sudovi kazneno-popravnim ustanovama, a kazneno-popravne ustanove u socijalnu sredinu, u koju se teško prilagoditi, naročito nakon nekoliko godina ponekad i bezuspješnog tretmana u nekoj instituciji.

Zato su za ovu oblast psihodijagnostike najidealnija rješenja timovi vještaka sačinjeni od jednog sudskog psihologa i jednog sudskog neuropsihijatra, jer je takva procjena potpunija i daje znatno jači efekat u samom sudskom procesu, posebno iz razloga što se u takvoj timskoj procjeni dobiju „tri dokaza“, odnosno tri nalaza i mišljenja (jedan psihološki, jedan neuropsihijatrijski i jedan zajednički) koji ne moraju nužno biti isti, ali ako jesu, onda je to značajno bolji dokaz, jer upravo u takvom načinu dokazivanja pred sudskim institucijama i leži jačina dokaza u samom krivičnom postupku (u timu od dva vještaka, izrađuju se tri nalaza i dva se uviijek moraju podudarati i to je znatno bolji dokaz od samo jednog zajedničkog dokaza, jer su i u samom sudskom procesu prisutna dva svjedoka, a ne jedan, koji tumače svaki svoj nalaz, a onda zajedno i zajednički.